به دنبال شکل‌گیری مفهوم دولت الکترونیک، اصطلاح شهر الکترونیک یا شهر هوشمند نیز مطرح شد. به‌گونه ای که امروزه یکی از راه‌های شناسایی شهرهای پیشرفته جهان معیارهایی چون استفاده آنها از سیستم‌های هوشمندانه و خلاق در مدیریت شهری است.
البته در عصر حاضر با گسترش فناوری‌اطلاعات، اغلب شهرهای دنیا برای استفاده حداکثری از پتانسیل‌های زندگی شهری خود، برای دستیابی به اهداف یک شهر هوشمند تلاش می کنند. در یک تعریف کلی، شهر هوشمند شهری است که بیشترین میزان بازدهی را در حوزه زندگی شهری داشته و داری شش معیار اصلی زندگی هوشمند از قبیل اقتصاد هوشمند، حمل نقل هوشمند، محیط هوشمند، شهروندان هوشمند، روش زندگی هوشمند و مدیریت اداری هوشمند باشد.
چرا ایجاد شهر هوشمند ضروری است؟
با رشد چشمگیر جمعیت و مهاجرت افراد از روستاها به شهرها، زندگی شهرنشینی بسیار گسترش پیدا کرده است؛ به‌گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود در سه دهه آینده حدود دو و نیم میلیارد نفر به شهرهای جهان اضافه شوند؛ اگر این آمار صحیح باشد، قطعا شهرها در آینده با بحرانی جدی روبه‌رو خواهند شد. از این‌رو، شهرها برای مقابله با بحران‌های پیش‌رو نیاز به هوشمندسازی دارند.
شهر هوشمند چگونه شهری است؟
از آنجاکه، در شهر هوشمند وقت و انرژی شهروندان از اهمیت بسزایی برخوردار است، مدیریت یک شهر هوشمند همواره سعی می‌کند با خلق ایده‌های جدید در راستای هوشمندسازی شهرها و کسب‌وکارها اقداماتی صورت دهد. تحقیقات بیانگر آن است که ویژگی اصلی شهر هوشمند باید به گونه‌ای باشد که شهروندان را از دنیای یک بعدی شهرهای سنتی و امروزی، به دنیایی دو بعدی که فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات و فضای دیجیتال در آن حرف اول را می‌زنند، منتقل کند.
شهر هوشمند شهری است که در آن خدمات به‌صورت شبانه‌روزی ارائه شده و شهروندان می‌توانند از طریق اینترنت، هرکجا که باشند، در هر لحظه به اطلاعات و خدمات آموزشی، تفریحی، تجاری، اداری، بهداشتی و هرآنچه که به آن نیاز دارند، دسترسی پیدا کنند، در چنین شرایطی قطعا زندگی شهروندان راحت‌‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، به این دلیل که رفت‌وآمدهای شهری در چنین شهری به حداقل می‌رسد، تاثیرات مخرب وسایل نقلیه بر محیطزیست نیز کاهش پیدا می‌کند.
محققان و دست‌اندرکاران پیاده‌سازی شهرهای هوشمند ۱۹ شاخص اصلی را برای شناسایی این شهرها تبیین کرده‌اند که شامل پارکینگ هوشمند، سرویس به اشتراک‌گذاری خودرو و تاکسی آنلاین، هوشمند کردن سیستم ترافیک، حمل و نقل عمومی هوشمند، انرژی پاک، ساختمان هوشمند، جمع‌آوری هوشمند زباله، حفظ محیط زیست، مشارکت شهروندان، دیجیتالی شدن دولت، برنامه‌ریزی شهری، آموزش، اکوسیستم اقتصادی، دسترسی به ۴G LTE، سرعت اینترنت، فراوانی هات‌اسپات وای‌فای، استفاده از گوشی هوشمند، استانداردهای زندگی و چگونگی توسعه فرآیند هوشمندتر شدن شهرها می شود.
عناصر ضروری برای اطمینان از موفقیت شهرهای هوشمند
علاوه بر اینکه وجود شهروندان هوشمند در موفقیت شهرهای هوشمند یکی از مهمترین عواملی است که همواره از سوی متخصصان امر مطرح می‌شود، اتصال بی‌سیم فراگیر، داده‌های منبع باز، امنیت و طرح‌های کسب درآمد انعطاف‌پذیر از مهمترین عوامل موفقیت در ایجاد یک شهر هوشمند هستند که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
معرفی برترین شهرهای هوشمند جهان
از این‌روست که امروزه، تمرکز دنیا بر هوشمندسازی شهرها با تکیه بر دوباره بازسازی‌ها، تنظیم مبلمان شهری و فضاسازی جدید است تا ضمن الکترونیکی شدن خدمات شهری، بتواند حس تعلق شهری را نیز در شهروندان ایجاد کند.
با توجه به اهمیت موضوع شهر هوشمند، در اینجا قصد داریم به معرفی برترین شهرهای هوشمند جهان بپردازیم.
آمستردام
بزرگترین شهر هلند که و مرکز مالی این کشور نیز است، آمستردام نام دارد. این شهر به‌واسطه تکنولوژی‌های مالی، کارآیی انرژی و وضعیت فرهنگی، یکی از قدرت‌های مهم اروپا شناخته می‌شود. شهروندان آمستردام از سیستم پیشرفته خدمات خودکار برای خدمات عمومی و دوچرخه‌های همگانی بهره می‌برند.
سامانه های مکان یابی و نقش آن در کنترل سیستم های حمل و نقل هوشمند
کاربرد و برنامه ریزی سیستم های هوشمند حمل و نقل )ITS)
ضرورت گرایش به فناوری های نوین در عرصه حمل و نقل
اجزاء تشکیل دهنده سیستم های حمل و نقل هوشمند
سامانه های مکان یابی
جی آی اس و کنترل هوشمند ترافیک
استفاده ازجی آی اس در کشورهای توسعه یافته
جی آی اس و مدیریت زمان در ترافیک
مهم ترین بخش اطلاعات سامانه های مکان یابی شامل موارد زیر است:
راهکارهای مدیریت شهری در کنترل ترافیک
محدوده بدون ترافیک
مسیرهای ویژه اتوبوس دربرخی از شهرها
آرام سازی ترافیک (محله آرام)
بررسی ترافیک شهری در کشورهای پیشرفته و ارائه راه کارهای ترافیک زدایی
اجزاء مهندسی ترافیک
عملکرد ترافیک.
روش های مدیریت ترافیک
نقش کارکردی آموزش در ساختار مدیریت فرهنگی ترافیک
مدیریت آموزش ترافیک
نقش کارکردی رسانه های جمعی در ساختار مدیریت فرهنگی ترافیک
تلفیق این ۷ راهکار و تکنولوژی شهر هوشمند ترافیک را به یک خاطره تبدیل خواهد کرد.
راه کارهای ترافیک هوشمند
معرفی راهبرد های شهر های مختلف دنیا در مقابل ترافیک سئول
سیاست های به‌کار گرفته شده در سئول،برای مدیریت ترافیک
سیستم حملونقل اتوبوس در شهر سئول
کنترل کارآمدروی اتومبیل های شخصی
لندن: برنامه‌ریزی الکترونیک سفر
استکهلم:پرداخت الکترونیکی هزینه‌های طرح ترافیک
بارسلونا:پیش‌بینی ترافیک به صورت پویا
هونگ کونگ: اتوبوس‌های سبک عمومی
بروکسل:بزرگتر کردن مناطق عابر پیاده در مراکز شهرها
میلان
مسکو
لس‌آنجلس
مکزیکوسیتی
استانبول
ریودوژانیرو
مادرید
چنگدائو
شهر کپنهاک: ایجاد مدل یکپارچه حملونقل عمومی
شهر هانگزو (چین): سیستم دوچرخه سواری عمومی
سیاست های کنترل ترافیک در چند ین شهرجهانی
ارکان اصلی در ایجاد شهر هوشمند
چالش های زندگی شهروندان
هوشمندی دیجیتالی شهرها
استفاده از فناوری دیجیتال درشهرهای هوشمند
پتانسیل فناوریهای شهر هوشمند در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان
توسعه اپلیکیشنها و کاربردهای هوشمند
.نقش اپلیکیشنهای شهر هوشمند در کاهش جرائم و افزایش امنیت عمومی
جرائم و انتظامات شهری
زمان پاسخگویی خدمات اورژانس
ایمنی ترافیک
.فناوریهای شهر هوشمند و تسهیل رفت وآمدها و سفرهای روزانه
حمل ونقل عمومی
.شهرهای هوشمند؛ کاتالیزور توسعه در حوزه سلامت
استفاده از دیتا برای مقابله با بیماریهای قابل پیشگیری
روشهای جدید برای برقراری ارتباط با بیماران
.محیط زیست پا کتر و پایدارتر در شهرهای هوشمند
نقش شهرهای هوشمند در تعاملات شهری دیجیتال و ارتقاء سطح ارتباطات اجتماعی
.شهرهای هوشمند و کاهش هزینه های زندگی
ترافیک وهزینه بالادر اقتصاد
استفاده از ابزارهای اقتصادی برای حل مشکل ترافیک
۲۱۲ شهر دنیا با شاخص ترافیک رتبه‌بندی شدند؛ رتبه تهران در وقت‌کشی
استفاده ازهوش تجاری برای پیش بینی آینده
راز شهرهای کم ترافیک ورتبه ایران در وقت کشی
تجربه روز دنیا در حوزه ترافیک شهری وسرمایه گذاری در شبکه حمل ونقل
بانک اطلاعات مدیریت شهری کشور آلمان
چراغ راهنمایی و رانندگی هوشمند تسهیل‌کننده بار ترافیک شهری